Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Το Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ) εμφανίζεται σε ένα ποσοστό 1%-5% του γενικού γυναικείου πληθυσμού.
Το 5%-10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας διαγιγνώσκονται με το σύνδρομο, ενώ η συχνότητα διάγνωσης ανέρχεται σε 20%-50% μεταξύ των γυναικών με διαταραχές κύκλου.
Το σύνδρομο χαρακτηρίζεται από ανωοθυλακιορρηξία ή /και Κλινικό ή βιοχημικό Υπερανδρογονισμό ή/και πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών
Προ της διάγνωσης του συνδρόμου είναι σημαντικό να αποκλειστούν άλλες γνωστές διαταραχές που προκαλούν υπερανδρογοναιμία, καθώς και νόσοι όπως η υπερπρολακτιναιμία, η θυρεοειδική δυσλειτουργία, η μη κλασική συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων (late-onset CAH), το συνδρομο Cushing καθώς και οι όγκοι των ωοθηκών και των επινεφριδίων που παράγουν ανδρογόνα.
Οι κλινικοί φαινότυποι PCOS διακρίνονται σε:
- Υπερανδρογονισμός, αραιομηνόρροια, πολυκυστικές ωοθήκες
- Υπερανδρογονισμός, αραιομηνόρροια
- Υπερανδρογονισμός, φυσιολογικός κύκλος, πολυκυστικές ωοθήκες
- Αραιομηνόρροια, πολυκυστικές ωοθήκες, φυσιολογικά ανδρογόνα, όχι δασυτριχισμός, όχι ακμή, όχι αλωπεκία
Το ΣΠΩ συσχετίζεται με κάποιους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου όπως:
- Παχυσαρκία η οποία εμφανίζεται στο 30-80% των γυναικών με ΣΠΩ και είναι κεντρικού τύπου.
- Δυσλιπιδαιμία (πχ. χαμηλή HDL, υψηλά τριγλυκερίδια με συχνότητα 70%)
- Αρτηριακή υπέρταση
- Αντίσταση στην ινσουλίνη ( πχ. Διαταραχή μεταβολισμού γλυκόζης, Υπεργλυκαιμία νηστείας, Διαταραχή ανοχής γλυκόζης, ΣΔ2)
- Άλλους παράγοντες κινδύνου (υψηλά επίπεδα ομοκυστεϊνης, CRP, PAI-1, ινωδογόνου, ενδοθηλίνης-1, WBC, δεικτών οξειδωτικού στρες)
Το ΣΠΩ ενδέχεται να εμφανιστεί αρχικά με πρώιμη αδρεναρχή η οποία χαρακτηρίζεται από ανδρογονοεξαρτώμενη τριχοφυία σε ηλικία μικρότερη των 9 ετών και οφείλεται σε υπερέκκριση επινεφριδικών ανδρογόνων. Τα κορίτσια με πρώιμη αδρεναρχή παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα διαταραχών εμμήνου ρύσεως, ωοθηκικής υπερανδρογοναιμίας, δυσλιπιδαιμίας, παχυσαρκίας και αντίστασης στην ινσουλίνη.
Η πρώιμη αδρεναρχή και η αντίσταση στην ινσουλίνη προηγούνται της ανάπτυξης της ωοθηκικής υπερανδρογοναιμίας. Παράγοντες κινδύνου θεωρούνται η ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης καθώς και χαμηλό σωματικό βάρος γέννησης.
Θεραπεία
Η θεραπεία του ΣΠΩ εστιαάζεται
- στα εμφανισιακά προβλήματα (πχ. ακμή, δασυτριχισμός)
- Τη χρόνια ανωοθυλακιορρηξία, τις δυσλειτουργικές αιμορραγίες της μήτρας και την υπογονιμότητα
- Τις μεταβολικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές
Η θεραπευτική αγωγή ξεκινά με τον έλεγχο του σωματικού βάρους σε συνδυασμό με την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Η φαρμακευτική αγωγή είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως την κλινική εικόνα, την ηλικία, τη συννοσηρότητα με άλλες ασθένειες, αλλά και τους στόχους της θεραπείες.
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι τα αντισυλληπτικά δισκία ή ευαισθητοποιητές ινσουλίνης (μετφορμίνη, ισομερή ινοσιτόλης).
