Γεώργιος Χρούσος – Χριστίνα Κανακά ΔΥΟ ΚΑΘΗΓΗΤΈΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ
Ο καθηγητής Γεώργιος Χρούσος και η καθηγήτρια Χριστίνα Κανακά, συνομιλούν για την επιστήμη και τον άνθρωπο, αλλά και για την εμπειρία τού να βρίσκεσαι στο τιμόνι μιας κλινικής που προσφέρει στα παιδιά άριστη ιατρική – και όχι μόνο – φροντίδα.
ΓΕΏΡΓΙΟΣ ΧΡΟΎΣΟΣ: Ο καθηγητής Γεώργιος Χρούσος υπήρξε Διευθυντής της Α ́ Παιδιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα είναι Διευθυντής του Έρευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Υγείας Μητέρας – Παιδιού και Ιατρικής Ακρίβειας, ενώ κατέχει την έδρα της UNESCO στην Έφηβική Υγεία και Ιατρική από το 2010. Έπέστρεψε στην Έλλάδα φεύγοντας από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της Βορείου Αμερικής, και ανέλαβε το 2000 τακτικός καθηγητής της Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη δίνη της κρίσης έδωσε τις δικές του απαντήσεις στις προκλήσεις, προσπαθώντας να συγκρατήσει εξέχοντες νέους επιστήμονες υγείας και γιατρούς στην Πανεπιστημιακή Κλινική και στα Έργαστήριά της. Το σύνδρομο αντίστασης στην κορτιζόλη φέρει το όνομα «Chrousos Syndrome».
ΚΑΝΑΚΑ-GANTENBEIN: Η Χριστίνα Κανακά-Gantenbein, Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Παιδιατρικής Ένδοκρινολογίας και Νεανικού Διαβήτη, είναι σήμερα Διευθύντρια της Α ́ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έιδικεύθηκε στην Παι- διατρική σε Πανεπιστημιακές Παιδιατρικές Κλινικές της Γερμανίας και της Έλβετίας (Freiburgim Breisgau και Inselspital Βέρνης, Έλβετίας), καθώς και στην Παιδιατρική Ένδοκρινολογία σε Πανεπιστημιακές Παιδιατρικές Κλινικές της Γαλλίας και της Έλβετίας (Νοσοκομείο Robert Debre στο Παρίσι, Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική Inselspital Βέρνης και Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική της Γενεύης, στην Έλβετία). Το κλινικό, εκπαιδευτικό και ερευνητικό της έργο είναι πολυπληθές, πολυσχιδές και διαρκές.
Ποιος είναι ο ρόλος του παιδιάτρου σήμερα;
Γ.Χ. Έίναι ένας ρόλος πολύπλοκος, που συμπεριλαμβάνει όχι μόνο την πρωτοβάθμια φροντίδα του παιδιού και του εφήβου, αλλά και την ιατρική συμβουλευτική για όλη την οικογένεια. Ανάπτυξη του παιδιού, πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία, προετοιμασία της εγκύου, διδασκαλία γονέων, συνεργασία με τους ειδικούς και με τους εκπαιδευτικούς είναι από τους κύριους ρόλους του/της παιδιάτρου.
Χ.Κ. Ο ρόλος του παιδιάτρου είναι, ουσιαστικά, ο ρόλος του οικογενειακού ιατρού, του συμβούλου της οικο- γένειας, της ανατροφής των παιδιών, της εξομάλυνσης εντάσεων μεταξύ των συζύγων. Δεν φροντίζει μόνο να απαλύνει και να εξαλείψει την ασθένεια, φροντίζει να διατηρήσει τόσο τη σωματική υγεία των παιδιών, όσο και την ψυχική.
Μιλήστε μας για τον ρόλο της μητέρας στην ανατροφή του παιδιού και τη σημασία της εκπαίδευσής της, αλλά και της στήριξής της από την πολιτεία, ειδικά των ευπαθών ομάδων.
Γ.Χ. Ο ρόλος της μητέρας είναι πολυσχιδής και πάνω σε αυτόν βασίζονται η επιβίωση, η πρόοδος, η εξέλιξη και η ανάπτυξη μιας κοινωνίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η ενσυναίσθηση, που είναι η βάση της αγάπης, της δικαιοσύνης και της κάθε αρετής, γεννιέται από τη σχέση μητέρας και παιδιού. Η ;;νία;;;; είναι καλύτερη επένδυση που μπορεί να κάνει μια κοινωνία για το μέλλον της.
Χ.Κ. Ο ρόλος της μητέρας σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις εποχές είναι η αυταπάρνηση και η αμέτρητη, ανιδιοτελής προσφορά στο παιδί της, δίνοντάς του τις ουσιαστικές αξίες και τους ευγενείς στόχους. Ο ρόλος της μητέρας στην ανατροφή του παιδιού της είναι δύσκολος στις μέρες μας, σε μια εποχή που η φωνή των μέσων μαζικής επικοινωνίας, του διαδικτύου, του κύκλου των φίλων του παιδιού είναι πολύ πιο δυνατή από τη δική της νουθεσία. Έχει αποδειχθεί ότι η εκπαίδευση της μητέρας αντανακλάται και στην ψυχοσυναισθηματική ισορροπία του παιδιού της. Γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία σε κάθε κοινωνία να υποστηριχθούν οι μητέρες, ειδικότερα των ευπαθών ομάδων, ώστε με αυτοπεποίθηση να δίνουν το σωστό παράδειγμα και πρότυπο στα παιδιά τους.
Ύπάρχει αισιοδοξία σήμερα όσον αφορά τις νεοπλασματικές ασθένειες στα παιδιά;
Γ.Χ. Υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία, που βασίζεται όχι μόνο στην ήδη υπάρχουσα διαγνωστκή και θεραπευτική επιτυχία κακοήθων νόσων στα παιδιά, αλλά και στις νέες τεχνολογίες που απορρέουν από τη ραγδαία πρόοδο της βασικής έρευνας. Η μοριακή διάγνωση ακριβείας και η πρόσφατη εφαρμογή γενικών και εξειδικευμενων μεθόδων ανοσοθεραπείας νεοπλασιών απαρτίζουν μόνο το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Στα επόμενα χρόνια αναμένεται πλήρης ίαση, χωρίς χρόνια τοξικότητα.
Χ.Κ. Ναι, υπάρχει αισιοδοξία στις μέρες μας ότι η πρόγνωση των νεοπλασματικών παθήσεων στα παιδιά είναι πλέον σημαντικά καλύτερη, με ίαση σε σημαντικό ποσοστό των ασθενών.
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1: Τι φέρνει το άμεσο μέλλον; Μέχρι τότε;
Γ.Χ. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια αυτοάνοση νόσος, η οποία οφείλεται στην καταστροφή των βήτα κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο σημαντικές πρόοδοι στη θεραπεία του διαβήτη. Πρώτον, η θεραπεία με αυτόματο μηχανικό πάγκρεας κλειστού κυκλώματος, που παίζει τον ρόλο του φυσιολογικού παγκρέατος, και δεύτερον, η χρήση μεθόδων που χρησιμοποιούν τεχνολογίες βλαστοκυττάρων για την πλήρη αναγέννηση του παγκρέατος και την ίαση του διαβήτη.
Χ.Κ. Όταν κανείς γυρνάει πίσω στον χρόνο, συνειδητοποιεί πόσα σημαντικά βήματα έχουν γίνει στην αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη στα παιδιά. Το άμεσο μέλλον φέρνει μια σημαντική βελτίωση στη ρύθμιση των παιδιών με διαβήτη και μεγαλύτερη ευελιξία στην καθημερινότητά τους, με σημαντική αποφυγή των μακροχρόνιων επιπλοκών. Φαίνεται ότι η λύση μέσω του «τεχνητού παγκρέατος» βρίσκεται ορατή στο άμεση μέλλον.
Οι νέοι γιατροί έχουν μπει στη λογική και στην πράξη της Evidence-Based Medicine (Τεκμηριωμένη Ιατρική);
Γ.Χ. Σίγουρα. Όλη τους η εκπαίδευση βασίζεται στην Τεκμηριωμένη Ιατρική. Σήμερα υπάρχει χρήσιμη πληροφορία, που βελτιώνεται καθημερινά και είναι προσβάσιμη μέσω του διαδικτύου. H γνώση του τρόπου αναζήτησης πληροφορίας και της αγγλικής γλώσσας είναι πλέον απαραίτητη.
Χ.Κ. Έίναι και δική μας ευθύνη, ως πανεπιστημιακών δασκάλων, να τονίζουμε τη σημασία της τεκμηριωμένης εξάσκησης της ιατρικής στις μέρες μας. Οι νέοι μας γιατροί πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι μόνο τα σωστά κριτήρια χρήσης θεραπειών και ο εξορθολογισμός των απαιτούμενων εξετάσεων θα προσφέρουν την καλύτερη αντιμετώπιση κάθε ασθένειας. Έίναι γεγονός ότι οι νέοι μας γιατροί έχουν υιοθετήσει κατά πολύ αυτή την πρακτική.
Μία δυνατή στιγμή από τη ζωή της Κλινικής;
Γ.Χ. Έζησα πολλές τέτοιες στιγμές, αλλά η πιο σημαντική και αξέχαστη είναι η στιγμή της σωτηρίας ενός παιδιού από σχεδόν βέβαιο θάνατο.
Χ.Κ. Νομίζω ότι μία από τις συγκινητικές στιγμές της Κλινικής ήταν όταν, στο τελείωμα του τριμήνου εξάσκησης στην Παιδιατρική, οι φοιτητές μας έφεραν πίτσες και αναψυκτικά, για να κεράσουν τα στελέχη της Κλινικής για τις γνώσεις που τους προσέφεραν. Έίναι ωραίο για κάθε γιατρό να νιώθει όχι μόνο ότι βοηθάει τους ασθενείς του, αλλά και τη νέα γενιά γιατρών να νιώσει αυτό τον ενθουσιασμό της προσφοράς.
Τι θα συμβουλεύατε τον σημερινό γονιό;
Γ.Χ. «Ζήστε μια καλή εγκυμοσύνη, χωρίς στρες για τη μέλλουσα μητέρα. Ξεκινήστε με πολλή αγάπη και τρυφερότητα για το παιδί σας, που δεν πρέπει να λιγοστέψει ποτέ. Προσέξτε ιδιαίτερα τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής του, κατά τη διάρκεια των οποίων σχηματίζονται τα σημαντικότερα κυκλώματα του εγκεφάλου, που θα καθορίσουν την ευτυχία του για την υπόλοιπη ζωή του».
Χ.Κ. Θα συμβούλευα τον νέο γονιό να αφιερώνει ποιοτικό χρόνο στα παιδιά του, όχι πολλά δώρα και υλικά αγαθά, αλλά αγκαλιά και αληθινή επικοινωνία!
Τι επιθυμείτε να συμπληρώ- νει τη φράση «Η Πανεπιστη- μιακή Κλινική του Αγία Σοφία επί Χρούσου…»;
Ένδιαφέρουσα ερώτηση. Η πρώτη απάντηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι: «… έφτασε στον 21ο αιώνα»!
Τι βλέπετε μπροστά σας, ως Διευθυντής του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ύγείας Μητέρας – Παιδιού και Ιατρικής Ακρίβειας;
Το όνειρό μου είναι να γίνει, μαζί με την Κλινική, το κέντρο της έρευνας για τα παιδιά, τους γονείς και τις οικογένειές τους, που θα χρησιμοποιεί τις τελευταίες έννοιες της ιατρικής και της τεχνολογίας όχι μόνο για τη διάγνωση και τη θεραπεία νόσων, αλλά και για τη δημιουργία νέας γνώσης, που θα διδάσκει και θα εξυπηρετεί όλη την ανθρωπότητα.
Διευθύνοντας μια Πανεπιστημιακή Κλινική, ποιες είναι οι προκλήσεις στον τομέα της υγείας αλλά και της έρευνας;
Οι προκλήσεις στον τομέα της υγείας των παιδιών είναι η εξασφάλιση σωματικής αλλά και ψυχικής υγείας, η προαγωγή της σωματικής τους δραστηριότητας και η κινητοποίηση για καλλιέργεια του ψυχικού τους κόσμου και της έννοιας της αλληλεγγύης. Στην έρευνα με ενδιαφέρει να μειωθεί ο κίνδυνος των επερχόμενων γενεών από την παχυσαρκία και τις συνέπειές της, αλλά και η μελέτη και μείωση των παραγόντων κινδύνου για την εξάπλωση των αυτοάνοσων νοσημάτων.
Οι δωρεές και η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι καλοδεχούμενες, όμως η εύρυθμη λειτουργία της Κλινικής σας είναι κυρίως μέλημα της πολιτείας. Ποιο είναι το αίτημά σας προς την πολιτεία σήμερα;
Το αίτημά μου προς την πολιτεία μας είναι να στελεχώσει το παιδιατρικό μας νοσοκομείο, το μεγαλύτερο Παιδιατρικό νοσοκομείο της χώρας, με μόνιμο ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό, το οποίο θα μπορέσει να προσφέρει σταθερά την καλύτερη δυνατή περίθαλψη στα παιδιά της χώρας.
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!