Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μεταβολική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη. Οι κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1 (ΣΔτ1), ο διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2) και ο διαβήτης της κύησης.

• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ΣΔτ1): Οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων, που συνήθως οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης. Ο τύπος αυτός αποτελεί την κυριότερη αιτία διαβήτη σε παιδιά, μπορεί όμως να προσβάλλει και τους ενήλικες. Η θεραπεία βασίζεται στην χορήγηση ινσουλίνης.
• –Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2): Οφείλεται σε προοδευτική μείωση της επαρκούς ανταπόκρισης του β-κυττάρου για την έκκριση της ινσουλίνης που απαιτείται για την αντιμετώπιση των μεταβολικών αναγκών. Περιλαμβάνει όλο το φάσμα συνδυασμών από την κατ’ εξοχήν αντίσταση στην ινσουλίνη με σχετικά μικρή έλλειψη ινσουλίνης μέχρι τη σημαντική μείωση της έκκρισης ινσουλίνης με μικρότερη αντίσταση.
• Σακχαρώδης διαβήτης κύησης. Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κυρίως ως αποτέλεσμα των ορμονικών μεταβολών. Ο τύπος αυτός μοιάζει με το διαβήτη τύπου 2 ως προς το ότι χαρακτηρίζεται από ελαττωμένη ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη. Παχύσαρκες γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαβήτη της κύησης. Ο διαβήτης της κύησης είναι συνήθως αναστρέψιμος και υποχωρεί μετά τον τοκετό, μπορεί όμως να προκαλέσει περιγεννητικές επιπλοκές και προβλήματα στην υγεία μητέρας και νεογνού. ενώ πρόσθετοι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η κληρονομικότητα, η προϋπάρχουσα παχυσαρκία και η μεγάλη αύξηση του σωματικού βάρους κατά την εγκυμοσύνη.
• Άλλοι ειδικοί τύποι Σακχαρώδους Διαβήτη: Ο διαβήτης ως συνέπεια παθήσεων του παγκρέατος και ορισμένων ενδοκρινολογικών παθήσεων, ο διαβήτης που εμφανίζεται μετά από έκθεση σε φάρμακα καθώς και άλλες σπάνιες μορφές διαβήτη που οφείλονται σε κληρονομικά νοσήματα και γενετικές διαταραχές.

Τα συμπτώματα με τα οποία μπορεί να εκδηλωθεί περιλαμβάνουν την πολυδιψία (συχνή ή/και έντονη δίψα), την πολυουρία/συχνουρία (συχνή ούρηση), την πολυφαγία και  το αίσθημα πείνας, την κόπωση, τη θολή όραση, τη ναυτία, τον έμετο, την απώλεια σωματικού βάρους (παρά την πολυφαγία) κλπ. Ειδικά ο ΣΔτ2 μπορεί να εμφανίζεται χωρίς ή με πολύ ήπια συμπτώματα ακόμα και εάν το σάκχαρο είναι υψηλό. Αντίθετα στον ΣΔτ1 τα συμπτώματα εξελίσσονται γρηγορότερα και είναι εντονότερα.

Η διάγνωση του ασθενούς με διαβήτη γίνεται με τη μέτρηση του πρωϊνού σακχάρου αίματος ή των τιμών του σακχάρου κατά τη διάρκεια της καμπύλης γλυκόζης. Χρήσιμη είναι επίσης η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), η οποία αντανακλά το μέσο όρο των τιμών του σακχάρου του τελευταίου τριμήνου.

Προτείνεται ο προσυμπτωματικός έλεγχος (screening), με μέτρηση της γλυκόζης νηστείας, σε άτομα που πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, οι οποίες θεωρείται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση ΣΔτ2.

• Ηλικία >45 έτη
• Περιφέρεια μέσης >102 cm (άνδρες) και >88 cm (γυναίκες)
• Δείκτης μάζας σώματος >30 kg/m2
• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη σε γονείς, αδέλφια, παιδιά Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου
• Ιστορικό δυσλιπιδαιμίας (υψηλά τριγλυκερίδια, χαμηλή HDL)
• Ιστορικό διαβήτη κύησης
• Γέννηση παιδιών με σωματικό βάρος >4 kg
• Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Λήψη φαρμάκων από εκείνα που προδιαθέτουν σε αύξηση της γλυκόζης αίματος (π.χ. κορτικοστεροειδή, αντιψυχωσικά)

Η θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη εξαρτάται από τον τύπο αυτού. Σημαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και η σωματική άσκηση ως συμπληρωματικές της θεραπείας.

Είναι μια εξέταση αίματος βάση της οποίας, οι γιατροί μπορούν να εκτιμήσουν τα μέσα επίπεδα σακχάρου στο αίμα των ασθενών. Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι λοιπόν μια μορφή της αιμοσφαιρίνης που χρησιμοποιείται για να καθορίσει πως ήταν η μέση τιμή γλυκόζης στο αίμα μας, τους τελευταίους 3 μήνες περίπου. Μπορεί να τη δείτε να γράφεται ως HbA1c.

Η εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης συνιστάται:

• Για τον έλεγχο της γλυκόζης του αίματος σε άτομα με προ-διαβήτη.
• Για την παρακολούθηση των επιπέδων της γλυκόζης αίματος σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.

Η εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης θα πρέπει να πραγματοποιείται ανά 3 έως 6 μήνες σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.

Η σοκολάτα δεν είναι συνήθως η καλύτερη επιλογή επειδή τα λιπαρά που έχει επιβραδύνουν την απορρόφηση της ζάχαρης. Αντιμετωπίστε μια χαμηλή αντίδραση σακχάρου στο αίμα με κάποιο είδος ταχείας δράσης ζάχαρη, όπως γεύματα γλυκόζης, τέσσερις γουλιές χυμό, ένα ποτήρι γάλακτος χωρίς λιπαρά.

Ο διαβήτης συχνά συνοδεύεται από επιπλοκές όπως η νευροπάθεια καθώς και ισχαιμία των άκρων.. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο τα άτομα με διαβήτη πρέπει να φροντίζουν ιδιαίτερα τα πόδια τους. Στους ασθενείς με διαβήτη, το έλκος στα πόδια είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και για το οποίο η πρόληψη έχει καθοριστικό ρόλο.

Οι υδατάνθρακες περιλαμβάνουν ζάχαρη, άμυλο και διαιτητικές ίνες. Η ποσότητα υδατανθράκων επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα – όχι μόνο η ζάχαρη.

Σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, η συνιστώμενη ποσότητα φυτικών ινών των διαιτολογίων για την αντιμετώπιση του ΣΔ θα πρέπει ιδανικά να είναι πάνω από 40 g/ημέρα (ή 20 g/1.000 kcal/ ημέρα), οι μισές από τις οποίες θα πρέπει να είναι διαλυτές. Ευεργετική επίδραση όμως έχουν και περί τα 30 g/ημέρα, ποσότητα που προσλαμβάνεται ευκολότερα στην πράξη.

Μερικά παραδείγματα τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.

Φαίνεται πως η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών ενδείκνυται όχι μόνο στη διατροφική αντιμετώπιση κατά του σακχαρώδους διαβήτη αλλά και στην πρόληψή του.

Για να αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα, αυξήστε την πρόσληψη νερού καθώς προστίθενται περισσότερες φυτικές ίνες στη διατροφή σας.

Συνιστούμε να χρησιμοποιείτε νέες βελόνες για κάθε ένεση. Κατά την επαναχρησιμοποίηση της σύριγγας, οι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης. Συνεπώς, κάθε βελόνα πρέπει να πετάγεται μετά τη χρήση.

Η Θεραπευτική Αντιμετώπιση του ΣΔτ1 στα παιδιά και τους εφήβους, σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, περιλαμβάνει τις εξής συστάσεις:

• Η ινσουλινοθεραπεία πρέπει να αρχίζει αμέσως μετά τη διάγνωση
• Τα εντατικοποιημένα σχήματα (σχήμα πολλαπλών ενέσεων ή συνεχούς υποδόριας έγχυσης ινσουλίνης) είναι προτιμότερα από τα σχήματα των δύο ενέσεων
• Η εντατικοποιημένη θεραπεία όταν βελτιώνει το γλυκαιμικό έλεγχο συνοδεύεται από σημαντική μείωση των επιπλοκών του σακχαρώδους διαβήτη
• Όλα τα παιδιά και οι οικογένειές τους πρέπει να έχουν εκπαιδευθεί για την αποφυγή εμφάνισης ή την αντιμετώπιση της διαβητικής κετοοξέωσης
• Τόσο στους ενήλικους, όσο και στα παιδιά θα πρέπει να προσφέρεται εκπαίδευση για τον προσδιορισμό των υδατανθράκων της τροφής και τον υπολογισμό της δόσης ινσουλίνης ανάλογα με την κατανάλωση της ποσότητας υδατανθράκων και τη διόρθωση που απαιτείται για τα επίπεδα σακχάρου αίματος, με την ανάλογη προσαρμογή για τα επίπεδα άσκησης
• Τα παιδιά με αντλία συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης πρέπει να εκπαιδεύονται για την αποφυγή κετοοξέωσης σε περίπτωση δυσλειτουργίας της αντλίας ή των καθετήρων και να διαθέτουν πένες ινσουλίνης με ταχείας δράσης ινσουλίνη για το σκοπό αυτό.